Czym charakteryzuje się niedoczynność tarczycy? Kategoria: Zdrowie | Data utworzenia: 2021-10-01 Niedoczynność tarczycy to stan, w którym tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów odpowiadających za regulację metabolizmu, co może prowadzić do występowania wielu objawów i powikłań. Tarczyca to gruczoł umiejscowiony z przodu szyi, przed tchawicą. Wytwarza tyroksynę, trójjodotyroninę oraz kalcytoninę, które kontrolują metabolizm oraz wpływają na szybkość pracy komórek, a także na wrażliwość na inne hormony. Prawidłowa praca gruczołu kontrolowana jest przez wytwarzany w przysadce mózgowej hormon - TSH. Przyczyny Do przyczyn rozwoju niedoczynności tarczycy można zaliczyć - chorobę Hashimoto - niektóre choroby o charakterze zapalnym (zapalenie tarczycy po porodzie, podostre zapalenie tarczycy) - zabieg usunięcia tarczycy - przyjmowanie niektórych leków - choroby przysadki mózgowej - napromieniowanie szyi w wyniku leczenia nowotworu - leczenie z wykorzystaniem radioaktywnego jodu Objawy Niedoczynność tarczycy może objawiać się wzrostem masy ciała, uczuciem osłabienia i zmęczenia, bladością i suchością skóry, a także objawami gastrycznymi. Do innych objawów zaliczyć można bóle mięśni, utrzymujący się obrzęk podskórny, niskie ciśnienie tętnicze oraz uczucie braku koncentracji. Pacjentki cierpiące na niedoczynność tarczycy, często skarżą się także na słabą kondycję włosów oraz zaburzenia miesiączkowania. Diagnostyka niedoczynności tarczycy Pierwszym krokiem po zaobserwowaniu w swoim organizmie niepokojących symptomów, jest przede wszystkim kontakt ze specjalistą. Jeśli lekarz podejrzewa u pacjenta niedoczynność tarczycy, pacjent zostaje skierowany na badania laboratoryjne. Do badań wykonywanych w obrębie diagnostyki niedoczynności tarczycy należą pomiary stężenia: - TSH - tyroksyny (FT4) - trójjodotyroninę (FT3) - stężenie wzrostu przeciwciał przeciwtarczycowych Więcej informacji o badaniach: Leczenie niedoczynności tarczycy Leczenie niedoczynności tarczycy opiera się głównie na farmakologicznym uzupełnianiubrakującego hormonu w dawce odpowiednio dobranej przez endokrynologa. W momencie, gdy stężenie hormonu wraca do normy, organizm powraca do normalnego funkcjonowania.

Niedoczynność tarczycy to zaburzenie natury endokrynologicznej, które po rozpoznaniu z reguły “towarzyszy” człowiekowi już przez resztę jego życia. Jego przyczyny nie są w pełni znane. U kobiet może zostać stwierdzona niedoczynność tarczycy w ciąży – zdarza się, że Pacjentka dowiaduje się o chorobie dopiero wtedy, gdy już spodziewa się dziecka. Do gabinetów endokrynologów często zgłaszają się również zaniepokojone ciężarne, które miały wcześniej zdiagnozowane zaburzenia pracy tarczycy i obawiają się, że ich problemy hormonalne wpłyną teraz na zdrowie rozwijającego się płodu. Jak objawia się więc niedoczynność tarczycy, jak ją leczyć i co należy zrobić, aby ciąża skończyła się szczęśliwym rozwiązaniem? Niedoczynność tarczycy to zaburzenie autoimmunologiczne, o którym mówimy wtedy, gdy tarczyca nie jest w stanie wyprodukować hormonów w ilości niezbędnej do utrzymania prawidłowego metabolizmu i prawidłowego funkcjonowania tkanek organizmu. Hormony, które są za to odpowiedzialne, to produkowane właśnie przez tarczycę trijodotyronina (T3) oraz tyroksyna (T4). Tarczyca jest pobudzana do produkcji T3 oraz T4 przez hormon tyreotropowy, szerzej znany jako TSH – produkowany przez przysadkę mózgową. W sytuacji niedoboru hormonów tarczycowych w organizmie, przysadka zaczyna uwalniać zwiększone ilości TSH, i z tego względu oznaczenie tego hormonu we krwi jest głównym elementem diagnostyki niedoczynności tarczycy. Niedobór hormonów tarczycy może występować w postaci jawnej (zwiększony poziom TSH przy zmniejszonym poziomie tzw. wolnej tyroksyny FT4) oraz w postaci utajonej (badania krwi wskazują na prawidłowy poziom FT4 przy poziomie TSH powyżej normy). Szacuje się, że niedoczynność tarczycy w ciąży w postaci jawnej występuje u około 0,5% ciężarnych, zaś utajona (subkliniczna) niedoczynność tarczycy w ciąży dotyczy do 3% kobiet spodziewających się dziecka. Niedoczynność tarczycy w ciąży: objawy Objawy niedoczynności tarczycy w ciąży są zasadniczo takie same, co objawy niedoczynności w pozostałych przypadkach. Niektóre z nich to objawy bardzo podobne do dolegliwości doświadczanych przez kobiety w przebiegu prawidłowej ciąży, przez co często nie jest ona na czas diagnozowana. Stąd najlepszym rozwiązaniem jest oznaczenie TSH na początku ciąży, niezależnie od samopoczucia i tego, czy zauważamy u siebie niepokojące symptomy. Najczęstsze objawy niedoczynności tarczycy to: Zaburzenia koncentracji i uwagi; Wahania nastrojów, smutek, drażliwość; Zaburzona termoregulacja – ciągłe uczucie zimna (hormony tarczycy odpowiadają również za produkcję ciepła); Uczucie ciągłego zmęczenia, senność; Przyrost masy ciała (oczywiście obserwowany także w każdej ciąży fizjologicznej); Zaparcia; Spowolniona akcja serca i niskie ciśnienie tętnicze; Sucha skóra, w tym sucha skóra głowy (przesuszające się włosy). Diagnostyka niedoczynności tarczycy Rozpoznanie niedoczynności tarczycy opiera się na oznaczeniu poziomu TSH we krwi. Aktualnie zaleca się, aby każda kobieta oznaczyła poziom hormonu tyreotropowego na początku ciąży. W szczególności jest to zalecane kobietom obarczonym czynnikom ryzyka: tym z rozpoznanymi w przeszłości chorobami tarczycy, z powiększoną tarczycą (tzw. wole), guzkami na tarczycy oraz obarczonym innymi chorobami autoimmunologicznymi (np. z rozpoznaną cukrzycą). Za szczególnie narażone na niedoczynność tarczycy w ciąży uważa się także kobiety, w których rodzinie występowały choroby tarczycy oraz Pacjentki leczące się przed ciążą z powodu niepłodności i/lub z historią przedwczesnych porodów/poronień. Jeżeli poziom TSH we krwi okaże się za wysoki, zleca się oznaczenie poziomu wolnej tyroksyny (FT4) we krwi. Jeśli jej poziom będzie za niski, to jest to podstawa do diagnozy jawnej niedoczynności tarczycy. W sytuacji, gdy poziom TSH jest za wysoki, a poziom FT4 pozostaje w normie, diagnozowana jest subkliniczna (utajona) niedoczynność tarczycy w ciąży. Przyczyny niedoczynności tarczycy mogą być różne; może ona wynikać z predyspozycji genetycznych, lecz dość często jest konsekwencją choroby Hashimoto, czyli przewlekłego autoimmunologicznego zapalenia tarczycy. Jest to choroba wymagająca kompleksowego leczenia, stąd – po rozpoznaniu u kobiety niedoczynności tarczycy w ciąży – lekarz zleca zazwyczaj USG tarczycy, które pozwala na ustalenie przyczyny niedoboru hormonów. Jak leczy się niedoczynność tarczycy w ciąży? Podstawową formą leczenia niedoczynności tarczycy jest farmakoterapia – codzienne doustne przyjmowanie lewotyroksyny, substancji kompensującej organizmowi niedobory hormonów tarczycowych. Leczeniem niedoczynności tarczycy zajmuje się endokrynolog: to do niego należy się niezwłocznie zgłosić, jeżeli obserwujesz u siebie objawy niedoczynności tarczycy w ciąży lub gdy wyniki badań krwi wskazują na podwyższony poziom TSH. Szybkie rozpoczęcie farmakoterapii i wyrównanie czynności tarczycy jest ważne dla prawidłowego rozwoju płodu, bowiem przez całą ciążę organizm dziecka czerpie z hormonów tarczycy matki, a w pierwszych 10-12 tygodniach ciąży, zarodek/płód nie produkuje żadnych własnych hormonów tarczycowych. Wdrożenie leczenia lewotyroksyną, przy jednoczesnym regularnym monitorowaniu poziomu TSH we krwi, pozwala na zaspokojenie potrzeb zarówno matki, jak i dziecka, doprowadzając ciążę do szczęśliwego rozwiązania. Kobiety, które leczą się z powodu niedoczynności tarczycy i planują dziecko, powinny skonsultować swoje plany zajścia w ciążę z endokrynologiem prowadzącym i wspólnie z lekarzem dopasować bezpieczny termin zajścia w ciążę, z uwzględnieniem aktualnego stanu zdrowia. Jeżeli zaś dowiedziałaś się, że jesteś w ciąży, a leczysz się z powodu niedoczynności tarczycy i przyjmujesz leki, jak najszybciej skonsultuj się z endokrynologiem. Nawet u zdrowych kobiet ciężarnych poziom TSH spada, w związku z czym w okresie ciąży powinnaś przyjmować większe dawki lewotyroksyny. Konkretne dawkowanie zaleci Ci lekarz prowadzący. Po porodzie najprawdopodobniej dalej będziesz musiała przyjmować leki i pozostawać pod opieką lekarza endokrynologa z powodu niedoczynności tarczycy. Nie ma jednak powodów do obaw – współcześnie stosowane leki pozwalają na szybkie wyrównanie czynności tarczycy i zminimalizowanie wpływu zaburzeń endokrynologicznych na jakość życia. Jeśli masz stwierdzoną lub podejrzewasz u siebie niedoczynność tarczycy w ciąży, serdecznie zachęcamy Cię do skorzystania z opieki endokrynologicznej w PsychoMedic. Możesz skorzystać z konsultacji z naszym endokrynologiem stacjonarnie (przyjmujemy w kilkunastu punktach Polski) lub nie wychodząc z domu– możesz umówić wizytę w wygodnej formule online, Skype lub przez telefon. Informacje o Autorze Marta Sak - dziennikarka, rzeczniczka prasowa Kliniki Jesteś dziennikarzem/autorem/twórcą projektu i poszukujesz specjalisty, który wypowiedziałby się w Twoim materiale internetowym, prasowym, radiowym lub telewizyjnym? Napisz: @ Więcej informacji: Klinika - sieć poradni zdrowia psychicznego świadcząca pomoc w formie stacjonarnej w kilkunastu miejscach na mapie Polski oraz w formie online. Oferujemy wsparcie najlepszych specjalistów: psychologów, psychoterapeutów, psychiatrów, neurologów, endokrynologów, seksuologów, dietetyka, logopedy. Naszą misją jest zapewnienie każdemu wszechstronnej i skutecznej pomocy, a także szerzenie rzetelnej wiedzy z zakresu zdrowia psychicznego i medycyny. Zadzwoń do nas: 799 399 SIĘ ONLINE NA WIZYTĘ LUB ZADZWOŃ 22 253 88 88

Badanie TSH to badanie z krwi pacjenta, które wykonywane jest m.in. przy podejrzeniu niedoczynności tarczycy lub nadczynności tarczycy. Oznaczenie stężenia TSH jest badaniem hormonalnym, które pozwala sprawdzić poziom tyreotropiny (hormon przysadki mózgowej) w organizmie. Wyjaśniamy, na czym polega badanie poziomu TSH i kiedy warto je zrobić.

Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) wymaga rzetelnej diagnozy, a ta wcale nie jest łatwa. Raz na czas oglądam Dr. House’a. Raz, że średnio mnie interesuje jego coraz bardziej „serialowa” fabuła, dwa, że zwyczajnie nie mam czasu na oglądanie telewizji. Ale kiedy go oglądam to pierwsze co mi się rzuca w oczy po każdym odcinku to dobra diagnoza. Jeśli diagnoza nie jest właściwa – wówczas także leczenie nie przynosi skutku. A często szkody – czego doświadczali wszyscy bohaterowie serialu (zarówno lekarze jak i pacjenci).Diagnoza to kluczNiestety, błędna diagnoza jest powszechna w naszym (ale nie tylko naszym) systemie ochrony zdrowia, szczególnie jeśli chodzi o niedoczynność tarczycy. Jeśli pojawisz się u endokrynologa z objawami niedoczynności tarczycy, to najpewniej przepisze Ci hormony bez jakiegoś specjalnego badania przyczyny Twoich sytuacja ma miejsce, kiedy lekarz wykona testy hormonów i „coś” z nich wyczyta. Ale może być tak, że na standardowych testach hormonalnych stosowanych przy chorobach tarczycy „nic nie wyjdzie”. A Ty mimo to masz objawy niedoczynności. Jaki będzie efekt? Lekarz powie Ci że „nic Ci nie jest” „to przejściowe osłabienie” albo „meteoropatia” lub „za dużo pracy”. Przepisze Ci coś na uspokojenie lub oddziaływania tarczycy na organizm jest bardzo specyficzna – szeroka i bardzo „kompleksowa” – bo składa się na nią produkcja, konwersja (zamiana) oraz oddziaływanie hormonów tarczycy na komórki ciała. Wszystko zachodzi w kilku etapach – błędy na którymkolwiek mogą powodować objawy niedoczynności tarczycy a wcale nie muszą pojawić się na standardowych wynikach w porządku ale tarczyca niekoniecznieTo, co dzisiaj praktykuje wielu lekarzy (nie tylko endokrynologów) woła o pomstę do nieba – zakładają, że wszystkie przypadki choroby (w tym przypadku niedoczynności) maję u podstawy tę samą przyczynę i wymagają takiego samego trochę tak, jakby założyć, że wszystkie wypadki na drodze mają wspólną przyczynę: nadmierną prędkość. Zalecenie zwolnienia do 10 km na godzinę powinno więc zlikwidować wszystkie wypadki drogowe, ale logika (i rzeczywistość) pokazuje, że nadal będą występować. Bo nawet jadąc bardzo wolno kierowca może zasnąć na drodze, może być pod wpływem alkoholu, może zasłabnąć, zamyślić się, inny kierowca może wymusić pierwszeństwo, może mieć niesprawny samochód tym artykule postaram się przybliżyć kilka takich przypadków, w których chory może mieć objawy niedoczynności tarczycy, a mimo zrobionych badań wyniki niczego nie wykażą – w efekcie lekarz powie że „wszystko jest w porządku”.Badania hormonów tarczycyTypowe badania, które zleca się do wykonania to oznaczenie poziomu TSH oraz T4, często też T3 (oraz wolnej wersji T3 i T4). Trudno porównywać wyniki między różnymi pacjentami (mogą to potwierdzić osoby, które wykonywały te badania w różnych diagnostykach) dlatego bo zakresy tych markerów mogą się różnić pomiędzy laboratoriami, a nawet w jednym laboratorium bo może przeprowadzać je różnymi metodami (o tym znajdziesz masę tekstów w polskim Internecie). To pierwszy problem takich to ten, że zakresy te nie bazują na wynikach badań osób zdrowych ale na pewnych statystykach osób, które w tych laboratoriach wykonywały badania (to uproszczenie z mojej strony, ale lepiej zrozumiesz o co mi chodzi, kiedy obejrzysz ten krótki film (po angielsku):Żeby lepiej Ci to zobrazować, zadam Ci pytanie: kto się bada? Już odpowiadam: osoby, które są chore albo podejrzewają, że są chore. Nikt zdrowy się nie bada. W efekcie, laboratoria (w skali globalnej) gromadzą wyniki chorych osób, które później obrabiają statystycznie. I tak uzyskiwane są „prawidłowe” zakresy. Tyle tylko, że skoro pochodzą one od osób chorych to nie mogą być dobre do oceny kondycji osoby zdrowej. To chyba logiczne, prawda? Niestety, badanie osób zdrowych kosztowałoby majątek (trzeba by zrobić szeroko zakrojone badania przesiewowe całej populacji) więc medycyna bazuje na oznaczeniach wykonanych z użyciem danych pochodzących od ludzi chorych. Dobrze, teraz rzeczy:1. Hipotyreoza wywołana dysfunkcją przysadki mózgowejTen rodzaj niedoczynności powodowany jest zazwyczaj przez podwyższony poziom kortyzolu, który z kolei wywołany jest przez czynną infekcję, nierównowagę poziomu cukru we krwi, ciągły stres (tutaj mechanizm tego procesu a tutaj oraz tu wpływ na przysadkę i poziom hormonów tarczycy; podobnie tu), ciążę, insulinoodporność albo hipoglikemię (niski poziom cukru we krwi).Efekt jest taki, że możesz mieć objawy niedoczynności i TSH poza wynikiem 1,8-3,0 (w zależności od metody badawczej, uznawany przez większość endokrynologów za „idealny”) ale ciągle w zakresie „ok” czyli 0,5-5,0, także poziom T4 będzie poniżej „idealnego” Niewydolność konwersji T4 do T3T4 to nieaktywna wersja hormonu tarczycy. Aby był przydatny dla ciała, musi być zamieniony (skonwertowany) do hormonu T3. Ponad 90% wszystkich hormonów produkowanych przez tarczycę to właśnie ten nieaktywny T4. Przyczyną niewydolności jest – tak jak wcześniej – stan zapalny oraz poniesiony poziom koryzolu. Konwersja T4 do T3 zachodzi w błonie komórkowej. Prozapalne cytokiny niszczą błonę komórkową i pogarszają jej zdolność do konwersji T4 do T3. Ponadto, wysoki poziom kortyzolu także obniża tę zamianę jednego hormonu w drugi, aktywny (znowu ujawnia się wpływ stresorów).W takim przypadku możesz mieć objawy niedoczynności, a mimo to TSH i T4 będą na normalnym poziomie. Po wykonaniu badania hormonu T3, okaże się że jest Niedoczynność spowodowana przez podwyższony poziom tyreoglobuliny (Tg, TBG)Tyreoglobulina to białko transportowe dla hormonów tarczycy. W uproszczeniu: to jakby autobus, do którego „wsiadają” hormony aby się przemieszczać. Bez tego białka nie można dostarczyć hormonów tarczycy do komórek. Kiedy hormony są w „autobusie” (podróżują niejako przyklejone do białek Tg) wówczas są niedostępne dla tkanek. Bo skoro wszyscy pasażerowie są w autobusach, to znaczy że nie ma ich poza nimi – proste? Przy wysokim poziomie Tg poziomy niezwiązanych (wolnych) hormonów tarczycy będą niskie, co spowoduje objawy tym przypadku poziomy TSH i T4 będą normalne, T3 będzie niski a Tg (TBG) będzie wysokie (tak samo wysokie będzie wchłanianie T3).Podniesiony poziom Tg (TBG) powodowany jest zazwyczaj przez wysoki poziom estrogenu, czego przyczyną najczęściej jest antykoncepcja hormonalna albo hormonalna terapia zastępcza lub kosmetyki zawierające estrogen lub fitoestrogen. Do weryfikacji tej diagnozy zazwyczaj wystarczy eliminacja wszystkich pozaustrojowych źródeł Niedoczynność tarczycy wywołana niskim poziomem Tg (TBG)Z tym naszym autobusem sprawa jest bardziej skomplikowana, bo kiedy poziom Tg (TBG) jest niski, poziom wolnych hormonów tarczycy jest wysoki. To tak, jakby na dworcu było dużo podróżnych (T4) ale autobus (Tg) nie nadjeżdzał. Podróżnych przybywa z każdą minutą, ale ciągle nie ma w tym, że za dużo wolnego hormonu tarczycy we krwi powoduje, że komórki się na niego uodparniają (podobnie jak dzieje się z uodparnianiem komórek na insulinę, kiedy jest jej za dużo we krwi przy diecie bogatej w cukier – co wywołuje cukrzycę II stopnia).W tym przypadku poziomy TSH i T4 będą dobre, T3 będzie wysoki ale Tg (TBG) będzie niskie (tak jak i wchłanianie T3).Zmniejszony poziom Tg (TBG) powodowany jest przez podwyższony poziom testosteronu. U kobiet zazwyczaj jest silnie związany z zespołem wielotorbielowatych jajników (który z kolei ma związek z niepłodnością), a ogólnie z insulinoodpornością (i nadwagą). W tym przypadku przywrócenie wrażliwości na insulinę oraz właściwego poziomu cukru jest najszybszym i najłatwiejszym sposobem mnie też jest problemem niedoczynność tarczycy, problemy z tym że jestem bliska cukrzycy ale jestem tylko człowie… Odporność na hormony tarczycyW tym przypadku zarówno tarczyca jak i przysadka działają prawidłowo, ale hormony nie przedostają się do komórek, w których są potrzebne, ponieważ nie działają receptory, które je wychwytują. To trochę tak, jakby nasi pasażerowie dojechali do celu autobusami, ale nie mogą wejść do budynków bo drzwi są zamknięte. I to daje efekt w postaci objawów o tyle trudny przypadek, że wyniki wszystkich testów będą poprawne, ponieważ medycyna i diagnostyka nie zna sposobu na sprawdzenie funkcji receptorów komórkowych. Czyli inaczej mówiąc – nie umiemy sprawdzić, czy komórki posiadają drzwi a jeśli one są – to czy działają prawidłowo i mają odpowiednie parametry aby wpuścić potwierdzają, że odporność na hormony tarczycy jest powodowana przez ciągły, chroniczny stres i wysoki poziom kortyzolu. Innym powodem może być wysoki poziom homocysteiny oraz oczywiście uwarunkowania terapia hormonalna może nie dać efektuPo co opisałem te przypadki hipotyreozy? Po to, żeby pokazać jak bardzo złożoną kwestią jest niedoczynność tarczycy. To tylko część z szerszej listy sytuacji, w których pacjent ma objawy niedoczynności choć badania pokazują, że wszystko jest „ok”.W wymienionych przeze mnie przypadkach rezultatem jest to, że nawet, jeśli lekarz przepisze terapię hormonami zastępczymi (zastępcza terapia hormonalna czyli leki zawierające hormony tarczycy, zwykle tyroksynę), to i tak u większości chorych nie będzie efektu. Bo skoro Twoje ciało nie może zamieniać T4 w T3 albo masz za dużo białek Tg (TBG) albo komórki są odporne na działanie hormonu – to nie ma znaczenia jak dużą dawkę T4 przyjmiesz: i tak Twoje ciało jej nie kiedy wrócisz do lekarza i powiesz mu, że przepisany lek nie działa, nadal odczuwasz ten sam dyskomfort (objawy niedoczynności tarczycy), to on po prostu zwiększy dawkę. A jeśli to nie pomoże – zwiększy ją opisuje to w świetnej książce pt. Why Do I Still Have Thyroid Symptoms? When My Lab Tests Are Normal dr Datis hormonem T4 nie zawsze działaTak jak wspomniałem na wstępie, kluczem do każdego leczenia jest właściwa diagnoza. Prawdziwym powodem, dla którego tradycyjne podejście do leczenia chorych zawodzi w bardzo wielu przypadkach (nie tylko w Polsce, to problem ponad narodowy) jest to, że zazwyczaj pomija się diagnozę i zaleca się wszystkim chorym z takimi samymi objawami ten sam sposób leczenia, niezależnie od tego, co było przyczyną to te badania – leczenie tyroksyną pacjentów, którzy choć mieli „dobre” wyniki testów hormonów tarczycy, ale mieli też objawy niedoczynności. Ich leczenie hormonem T4 nie było bardziej efektywne niż podawanie to sytuację, w której serwis samochodowy mówi każdemu klientowi, którego auto nie chce zapalić, że powinien dolać paliwa, bo jak nie ma benzyny to auto nie wystartuje. Faktycznie tylko rozmowa z kierowcą i właścicielem, ocena stanu samochodu i jego wnikliwa diagnoza może pomóc. Wtedy może się okazać, że winny jest brak akumulatora, zepsuty rozrusznik albo kłopoty z instalacją nadzieję, że kolejny artykuł dotyczący niedoczynności tarczycy był dla Ciebie ciekawy i poszerzył Twoją wiedzę, jeśli Ty lub ktoś bliski choruje na tarczycę. W kolejnych artykułach pokażę jaki jest związek pomiędzy tarczycą a pewnym powszechnie występującym składnikiem diety.

Niedociśnienie jest przyczyną przewlekłego zmęczenia, dekoncentracji, a nawet zawrotów głowy (fot. Shutterstock)Kiedy stwierdza się niedociśnienie tętnicze?Hipotensję stwierdza się wówczas, gdy wartość ciśnienia tętniczego krwi jest niższa niż 100 mm Hg (ciśnienia skurczowego) i/lub 60 mm Hg (ciśnienia rozkurczowego). Co ważne, jednorazowy pomiar nie może być podstawą do zdiagnozowania niedociśnienia. Aby przekonać się, czy rzeczywiście mamy do czynienia z opisywaną przypadłością, należy przeprowadzić co najmniej 2-3 pomiary na dobę przez kilka kolejnych dni. Jeśli niskie ciśnienie tętnicze będzie się utrzymywało, warto odwiedzić gabinet lekarza rodzinnego [1].Czy można określić przyczyny występowania hipotensji?Rozwój niedociśnienia tętniczego przypisuje się przeróżnym stanom chorobowym. Specjaliści wymieniają niewydolność przysadki mózgowej, kory nadnerczy, a także niedoczynność tarczycy. Hipotensja może być także jednym z objawów depresji, demencji, choroby Alzheimera, a nawet zespołu Downa. Przypuszcza się również, że niedociśnienie tętnicze bywa uwarunkowane zdarza się, że organizm produkuje zbyt duże ilości związków o właściwościach obniżających ciśnienie krwi. Mowa o medullipinie oraz bradykininie. Pierwsza substancja to hormon wytwarzany w nerkach, a następnie przekształcany w aktywną formę, która ma zdolność obniżania ciśnienia tętniczego poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych. Z kolei bradykinina uczestniczy w reakcji zapalnej, przez co nie tylko rozszerza naczynia, ale również zwiększa ich powszechna opinia, jakoby niedociśnienie tętnicze — w przeciwieństwie do nadciśnienia (czytaj także: Nadciśnienie tętnicze – charakterystyka i diagnoza) było zjawiskiem korzystniejszym dla układu sercowo-naczyniowego. Nie zmienia to faktu, że objawy towarzyszące schorzeniu są bardzo uciążliwe i wręcz utrudniające codzienne funkcjonowanie. Pacjenci skarżą się na nadmierne zmęczenie, kłopoty z koncentracją, zimne dłonie i stopy, a także silne uczucie senności. Co ciekawe, wymienione objawy obserwuje się częściej u kobiet niż u mężczyzn [2].Niedociśnienie pierwotne, wtórne czy ortostatyczne?Wyróżniamy trzy rodzaje niedociśnienia:pierwotne (samoistne) rozpoznajemy wtedy, gdy trudno wskazać konkretną przyczynę przewlekłej hipotensji. Ta przypadłość dotyka najczęściej nastolatków, a także osób w średnim wieku. Zauważono, że z niedociśnieniem samoistnym zmagają się częściej wysokie i szczupłe kobiety. Wśród czynników sprzyjających wymienia się przewlekły stres oraz brak aktywności fizycznej;wtórne będące następstwem infekcji lub choroby przewlekłej, np. arytmii, nadciśnienia płucnego, zaburzeń hormonalnych (hipoaldosteronizmu, niedoczynności przysadki mózgowej lub kory nadnerczy). Hipotensja wtórna może być skutkiem przyjmowania niektórych leków, środków obniżających ciśnienie krwi, nitratów, psychotropów lub diuretyków;ortostatyczne charakteryzujące się gwałtownym spadkiem ciśnienia wywołanym szybką zmianą pozycji (z poziomej do pionowej). W tym przypadku krew gromadzi się w centralnej i dolnej części ciała, a jej przepływ w stronę serca jest dosyć utrudniony. Hipotonii ortostatycznej może towarzyszyć prawidłowe lub zbyt wysokie ciśnienie tętnicze [3].Środki bez recepty stosowane w niedociśnieniu tętniczymLista leków stosowanych w niedociśnieniu tętniczym jest dosyć krótka. Obejmuje zarówno preparaty na receptę, jak i tzw. środki OTC (dostępne bez recepty). Wśród tych ostatnich prym wiedzie Glucardiamid stanowiący połączenie niketamidu i glukozy (uwaga cukrzycy!). Lek podwyższa ciśnienie krwi, a także pomaga znieść przewlekłe zmęczenie oraz osłabienie. Glucardiamid jest przeznaczony dla osób powyżej 12. roku życia. Podczas stosowania preparatu należy pamiętać o tym, aby nie przekraczać dziennej dawki wynoszącej 4-6 pastylek w ciągu doby. Co ciekawe, niketamid zawarty w leku jest uznawany za środek dopingujący w sporcie [4].Oprócz tego warto sięgnąć po preparaty na bazie żeń-szenia, który reguluje ciśnienie tętnicze. Pomogą również napary z ostrokrzewu paragwajskiego (yerba mate), a także picie umiarkowanych ilości kawy (uwaga na działanie odwadniające!). Alternatywnie można zażywać środki zawierające kofeinę i/lub borykającym się z niedociśnieniem tętniczym zaleca się spożywanie odpowiedniej ilości płynów (3-5 litrów na dobę), a także stosowanie soli kuchennej. Oprócz tego warto postawić na umiarkowaną, ale regularną aktywność fizyczną [1].Leki na receptęW przypadku przewlekłego niedociśnienia (np. hipotonii ortostatycznej) zaleca się doustne przyjmowanie następujących leków dostępnych na receptę:midodryny (Gutron, tabletki) — zapobiega gromadzeniu się krwi w dolnych partiach ciała, przeciwdziała niedokrwieniu mózgu i zawrotom głowy (pobudza tzw. obwodowe receptory α1-adrenergiczne). Zażywanie midodryny może wiązać się z nadmiernym pobudzeniem, rozdrażnieniem i niepokojem. Właśnie z tego powodu lek należy zażywać w ciągu dnia — w trakcie śniadania oraz w porze obiadowej (pokarm nie wpływa na wchłanianie substancji leczniczej). W cięższych przypadkach preparat może być zażywany również wieczorem [5];etylefryny (Effortil, krople doustne) — substancja jest pochodną fenylefryny, substancji mającej zmniejszyć obrzęk błony śluzowej nosa i stanowiącej częsty dodatek do popularnych „preparatów na przeziębienie” (np. Vicks Antigrip, Polopiryna Complex czy Febrisan). Etylefryna zawarta w leku Effortil jest sympatykomimetykiem, a to oznacza, że oddziałując na receptory adrenergiczne, podnosi ciśnienie tętnicze. Co więcej, zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego i poprawia pojemność minutową serca. Preparat należy przyjmować wraz z płynem, najlepiej przed jedzeniem [6];fludrokortyzonu (Cortineff, tabletki) — lek z grupy mineralokortykosteroidów, czyli hormonów wpływających na gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu. Stosowanie preparatu powoduje zwiększenie objętości krwi, co przekłada się na podwyższenie ciśnienia tętniczego. Pokarm wpływa na wchłanianie leku, dlatego należy zażywać go między posiłkami. Podczas stosowania fludrokortyzonu może dochodzić do obrzęków [7].

Niedoczynność tarczycy to stan niedoboru hormonów tarczycy, który przejawia się spowolnieniem procesów metabolicznych w organizmie. Można wyróżnić pierwotną, wtórną i trzeciorzędową niedoczynność tarczycy. Objawy choroby są rozmaite i wielonarządowe, a skrajna niedoczynność tarczycy jest stanem zagrożenia życia. Czym jest niedoczynność tarczycy? Przyczyny choroby Tarczyca to gruczoł wydzielania wewnętrznego, zlokalizowany w przednio-dolnej części szyi. Hormony gruczołu tarczowego (tyroksyna – T4 oraz trijodotyronina – T3) są odpowiedzialne za regulację przemian metabolicznych w ustroju, a ich niedobór prowadzi do spowolnienia metabolizmu. Pierwotna niedoczynność tarczycy wywołana jest uszkodzeniem samej w sobie tarczycy. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, ale uszkodzenie gruczołu może wynikać także z innych chorób zapalnych czy działań medycznych (takich jak np. usunięcie tarczycy, napromienianie okolic szyi, leczenie jodem radioaktywnym, przyjmowanie niektórych leków). Wtórna niedoczynność tarczycy spowodowana jest niedoborem lub brakiem tyreotropiny (TSH). Warto wiedzieć, że nie jest to hormon tarczycy, a przysadki mózgowej i odpowiada za regulację pracy tarczycy. Niedoczynność przysadki mogą powodować choroby zapalne, nowotwory, urazy czy inne uszkodzenia. Trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy związana jest z uszkodzeniem podwzgórza i niedoborem tyreoliberyny, czyli hormonu uwalniającego tyreotropinę. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest wspomniana powyżej choroba Hashimoto, czyli zapalenie autoimmunologiczne z przeciwciałami przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) i tyreoglobulinie (anty- Tg). Istotą choroby jest powolne niszczenie komórek gruczołu przez komórki własnego układu immunologicznego, co stopniowo prowadzi do rozwoju niedoczynności tarczycy. Niedoczynność tarczycy – badania Pamiętaj, że zaobserwowanie jakichkolwiek niepokojących objawów wymaga konsultacji z lekarzem, który w oparciu o Twój wywiad i badanie fizykalne zleci wykonanie odpowiednich badań. Podstawowe badania laboratoryjne przydatne w diagnostyce chorób tarczycy obejmują: stężenie TSH w surowicy krwi, które wzrasta w pierwotnej niedoczynności ( w uproszczeniu: przysadka próbuje pobudzić tarczycę do działania) i maleje we wtórnej i trzeciorzędowej niedoczynności stężenie FT4 i FT3. stężenie anty-TPO (wzrost przeciwciał przeciwtarczycowych anty-TPO w autoimmunologicznym zapaleniu). Wszystkie powyższe badania możesz wykonać w DIAGNOSTYCE. Sprawdź również e-pakiety tarczycowe W celu odpowiedniej interpretacji wyników, udaj się do swojego lekarza, który może zalecić dodatkowe badania diagnostyczne np. USG tarczycy. Niedoczynność tarczycy – objawy Objawy niedoczynności tarczycy mogą być bardzo różnorodne i dotyczyć wielu układów. Najmocniej nasilone są zwykle w niedoczynności pierwotnej. Warto wiedzieć, że poniższe symptomy mogą wystąpić w różnych konfiguracjach i nasileniu, ale zaobserwowanie pojedynczych z nich nie oznacza, że na pewno cierpisz na niedoczynność tarczycy. Objawy gastryczne mogą równie dobrze świadczyć o problemach jelitowych, a ogólne zmęczenie być spowodowane szeregiem innych przyczyn. Dlatego tak ważna jest konsultacja ze specjalistą, który skieruje diagnostykę w odpowiednim kierunku. Niedoczynność tarczycy – objawy przyrost masy ciała, wzmożona męczliwość, osłabienie, ospałość, uczucie zimna, chłodna, sucha i blada skóra, spadek potliwości, obrzęk podskórny (zmiana rysów twarzy, obrzęk powiek i rąk), niskie ciśnienie tętnicze, wolne tętno, ochrypły głos, powiększenie języka, objawy nieżytu górnych dróg oddechowych, przewlekłe zaparcia, bóle mięśni i obrzęki stawów, problemy z koncentracją uwagi, zaburzenia pamięci, rozchwianie emocjonalne, depresja, łamliwe włosy i wzmożone wypadanie włosów, zmiany w układzie nerwowym (np. zespół cieśni nadgarstka), zaburzenia miesiączkowania, niepłodność, zaburzenia libido, opóźnienie wzrastania i zaburzenia dojrzewania płciowego u dzieci. Niedoczynność tarczycy- skutki Zapamiętaj, że ciężka, nieleczona niedoczynność tarczycy może stanowić stan zagrożenia życia, jakim jest śpiączka hipometaboliczna. Do jej rozwoju mogą przyczynić się inne choroby np. poważne infekcje, zawał serca czy spożycie niektórych leków. W przebiegu śpiączki hipometabolicznej dochodzi do spadku częstości akcji serca, spadku ciśnienia tętniczego krwi, obniżenia temperatury organizmu, kwasicy oddechowej, hipoglikemii, obrzęków, zaburzeń elektrolitowych, otępienia lub śpiączki i wstrząsu. Może prowadzić do śmierci i wymaga leczenia na oddziale intensywnej terapii. Niedoczynność tarczycy w ciąży Ciąża to stan szczególny, w którym choroby matki mogą wywierać wpływ na rozwijający się płód. Niedobór hormonów tarczycy jest szczególnie niebezpieczny i może prowadzić do poronień, przedwczesnego porodu czy poważnych nieprawidłowości w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Dlatego tak ważna jest kontrola pracy tarczycy w ciąży i skuteczne leczenie zaburzeń. Według polskich zaleceń, normy TSH dla kobiet ciężarnych są inne niż dla reszty populacji. Jeśli cierpisz na zdiagnozowaną niedoczynność tarczycy, koniecznie poinformuj o tym swojego ginekologa, zanim rozpoczniesz starania o dziecko. Leczenie niedoczynności tarczycy Postępowanie w niedoczynności tarczycy to przede wszystkim leczenie substytucyjne, czyli dostarczanie organizmowi brakującego hormonu. Lewotyroksynę, syntetyczny analog naturalnej tyroksyny, stosuje się na czczo, w dawce dostosowanej indywidualnie, pod kontrolą TSH. Takie leczenie zazwyczaj musi być prowadzone do końca życia. Bibliografia: Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. Szczeklik Położnictwo i ginekologia – G. H. Bręborowicz

niskie ciśnienie niedoczynność tarczycy